Τα τελευταία χρόνια, οι χώροι φωλιάσματος των πουλιών γίνονται όλο και πιο σπάνιοι, εξαιτίας των νέων τρόπων κατασκευής των σπιτιών αλλά και των μεθόδων καλλιέργειας, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι δυνατότητές τους για φώλισμα, κυρίως των Στρουθιόμορφων.
Στην Ευρώπη, για να διευκολυνθεί το φώλιασμα των πουλιών, χρησιμοποιούνται τεχνητές φωλιές, ιδιαίτερα για τα είδη που φωλιάζουν στις κοιλότητες των δέντρων, στις σχισμές των βράχων και στις τρύπες των τοίχων (εντομοφάγα πουλιά). Οι τεχνητές φωλιές μπορούν να τοποθετηθούν στα πάρκα, στις αγροτικές καλλιέργειες, στα δάση, στους κήπους, στα περιβόλια.
Είναι φτιαγμένες από ποικίλα υλικά, όπως ξύλο, κεραμίδι, πλαστικό και έχουν διάφορα σχήματα, ανάλογα με τις ειδικές ανάγκες φωλιάσματος και ζωής των συγκεκριμένων ειδών. Όπου χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος των τεχνητών φωλιών, ο πληθυσμός των πουλιών αυξήθηκε, καθώς προσέφερε τις κατάλληλες συνθήκες για φώλιασμα, σιγουριά και προστασία από τους θηρευτές του. Η μέθοδος χρησιμοποιείται σε διάφορες χώρες, όπως η Αγγλία και η Γερμανία, όπου εδώ και δεκάδες χρόνια έχουν τοποθετηθεί εκατομμύρια τεχνητές φωλιές σε δάση και καλλιέργειες.
Στην Ισπανία, οι τεχνητές φωλιές υπολογίζονται γύρω στο εκατομμύριο.
Στην Ιταλία, η τοποθέτηση τεχνητών φωλεών άρχισε από το 1964, ενώ στη χώρα μας η προσπάθεια ξεκίνησε τα τελευταία χρόνια από την Ορνιθολογική Εταιρεία.
Τα είδη που φωλιάζουν σε τεχνητές φωλιές στην Ευρώπη είναι περισσότερα από είκοσι. Το μεγαλύτερο ποσοστό φωλιάσματος έχουν: ο Καλόγερος, ο Σταφιδοτσιροβάκος, ο Κοκκινούρης, ο Κοκκινολαίμης, ο Σπίνος, ο Τρυποφράχτης, ο Φλώρος, η Ελατοπαπαδίτσα, η Γαλαζοπαπαδίτσα, η Καρδερίνα και ο Μακρονούρης. Έχει αποδειχθεί ότι οι πληθυσμοί των εντομοφάγων πουλιών που καταλαμβάνουν τις τεχνητές φωλιές τρέφονται με έντομα βλαπτικά για τον άνθρωπο. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των Δρυοκολαπτών, που τρέφονται με βλαβερά ξυλοφάγα έντομα.
Η τεχνητή φωλιά πρέπει να στερεώνεται πάνω στο δέντρο με μικρά καρφιά και να δένεται με σύρμα, ιδιαίτερα αν το δέντρο είναι μικρού μεγέθους. Το να κινείται ελαφρά η φωλιά από τον αέρα, μετά την τοποθέτηση, δεν αποτελεί πρόβλημα γιατί και στη φύση πολλές φωλιές βρίσκονται σε μέρη που δεν είναι πάντοτε σταθερά. Είναι όμως αναγκαίο η τρύπα της εισόδου να μη βρίσκεται ποτέ προς τα πάνω για να μην μπαίνει το νερό της βροχής, πράγμα που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ζημιές στη φωλιά και στους νεοσσούς. Η τρύπα της εισόδου καλύτερα είναι να βλέπει προς το νότο και σε καμιά περίπτωση προς το βορρά, για να προφυλάσσεται από τους ανέμους. Το ύψος που θα τοποθετηθεί η τεχνητή φωλιά διαφέρει, ανάλογα με το περιβάλλον και το είδος που θέλουμε να φωλιάσει εκεί. Γενικά όμως, οι τεχνητές φωλιές για τα Στρουθιόμορφα τοποθετούνται σε ύψος 3,5 μέτρων.
Μπορούν όμως να τοποθετηθούν και ψηλότερα, γιατί έτσι δεν υπάρχει κίνδυνος να κλαπούν τα αβγά, ενώ βοηθούνται περισσότερο να φωλιάσουν εκεί οι Παπαδίτσες, που ζουν στα πιο ψηλά σημεία του δέντρου. Οι τεχνητές φωλιές τοποθετούνται συνήθως μέχρι τον Φεβρουάριο, είναι όμως καλύτερα να τοποθετούνται από το Νοέμβριο, γιατί αρκετά πουλιά συχνάζουν με ευχαρίστηση σε αυτές τις κρύες νύχτες του χειμώνα. Άλλωστε, έτσι αυξάνονται και οι πιθανότητες επιτυχίας κατά την αναπαραγωγική περίοδο. Τέλος, είναι προτιμότερο να υπάρχει μικρό αριθμός τεχνητών φωλιών στις περιοχές που διαθέτουν πολλές φυσικές τοποθεσίες και τα πουλιά μπορούν να φωλιάσουν από μόνα τους.
Καλό δε είναι, η μία φωλιά να απέχει περίπου 50 μέτρα από την άλλη, για να μη συμπίπτουν οι επικράτειες των πουλιών. Ακόμη και στο μικρότερο κήπο και σε ένα μικρό μπαλκόνι ή περβάζι παραθύρου, θα δούμε να κάθονται Σπουργίτια, Ψαρόνια και Δεκαοχτούρες.
Μπορείτε να δώσετε χαρά στα πουλιά και στον εαυτό σας εάν βάλετε λίγο φαγητό σ` αυτά που σας επισκέπτονται. Θα έχετε σίγουρα παρατηρήσει, κατά τη διάρκεια του χειμώνα, πολλά πουλιά να φουσκώνουν τα φτερά τους και να γίνονται σαν μικρές μπαλίτσες. Αυτό το κάνουν για να "φυλακίσουν" ένα στρώμα θερμού αέρα στο σώμα τους, με στόχο να χάσουν όσο το δυνατό λιγότερη θερμότητα. Για να διατηρήσουν τη θερμοκρασία τους σταθερή, τα πουλιά παίρνουν την απαιτούμενη ενέργεια απο το μεταβολισμό της τροφής τους, η οποία αυτή την εποχή θα πρέπει να υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες. Όλοι όμως γνωρίζουμε ότι τις κρύες εποχές δεν υπάρχουν σε μεγάλες ποσότητες έντομα, νύμφες, σκουλίκια, με αποτέλεσμα πολλά εντομοφάγα πουλιά να τρώνε ακόμη και φρούτα του δάσους για να συμπληρώσουν τη διατροφή τους. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα πολλά πουλιά πεθαίνουν από την πείνα. Έτσι, όταν βρουν ταΐστρα σε κάποιο κήπο, είναι σαν να προσκαλούνται σε ένα "πλούσιο φαγοπότι". Πέφτουν πάνω της με μεγάλο ενθουσιασμό, αφήνοντας κατά μέρος τους ενδοιασμούς και τους φόβους που θα είχαν σε άλλες εποχές.
Οι ταΐστρες βοηθούν πολύ τα πουλιά τη χειμωνιάτικη περίοδο να ξεπεράσουν αυτή τη δύσκολη εποχή. Η τροφή πάνω στις ταΐστρες πρέπει να έχει μεγάλη ποικιλία, αν θέλουμε να τραβήξουμε την προσοχή όσο το δυνατόν περισσότερων εντομοφάγων και σποροφάγων ειδών. Οι ταΐστρες πρέπει να είναι γεμάτες μόνο τη χειμερινή περίοδο και ειδικά τους μήνες Νοέμβριο, Δεκέμβριο, Ιανουάριο και Φεβρουάριο, γιατί τα πουλιά τους υπόλοιπους μήνες βρίσκουν εύκολα την τροφή τους στη φύση. Καλό δε είναι να τοποθετούνται 2-3 μέτρα μακριά από τους θάμνους, έτσι ώστε τα πουλιά που είναι κρυμμένα μέσα σ` αυτούς να μπορούν να παρατηρούν το γύρω περιβάλλον πριν βγουν για φαγητό. Τα πουλιά που συνήθως επισκέπτονται τις ταΐστρες είναι: η Γαλαζοπαπαδίτσα, ο Καλόγερος, ο Κλειδωνάς, η Καρδερίνα, ο Σπίνος, ο Μαυροτσιροβάκος, ο Κοκκινολαίμης, ο Τρυποφράχτης, ο Σπουργίτης, η Δεκαοχτούρα, ο Φλώρος κ.ά.
Για τις ταΐστρες μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα υπολείμματα της κουζίνας, όπως κομμάτια ψωμιού, υπολείμματα γλυκών, ενώ πρέπει να αποκλείσουμε από τη διατροφή των πουλιών τις πολύ αλμυρές τροφές. Στις ταΐστρες, τέλος, μπορούμε να αφήσουμε μήλα, αχλάδια και άλλα φρούτα.
Μοναδικές εμπειρίες και στιγμές μπορείτε να ζήσετε και εσείς με την τοποθέτηση μίας τεχνητής φωλιάς στον κήπο σας.
Εγώ σας δείχνω τη έχω φτιάξει με πρόχειρα κομμάτια ξύλου που βρήκα μπροστά μου !! Ήθελα να συνδυάσω φωλιά & ταΐστρα μαζί σε μια κατασκευή. Αντί μιας όμως φωλιάς βρήκα τον τρόπο και της έκανα 2 της φωλιές !!! Μου πήρε 3-4 ώρες για το παρακάτω αποτέλεσμα που δεν είναι το τελικό !!
Στην Ευρώπη, για να διευκολυνθεί το φώλιασμα των πουλιών, χρησιμοποιούνται τεχνητές φωλιές, ιδιαίτερα για τα είδη που φωλιάζουν στις κοιλότητες των δέντρων, στις σχισμές των βράχων και στις τρύπες των τοίχων (εντομοφάγα πουλιά). Οι τεχνητές φωλιές μπορούν να τοποθετηθούν στα πάρκα, στις αγροτικές καλλιέργειες, στα δάση, στους κήπους, στα περιβόλια.
Είναι φτιαγμένες από ποικίλα υλικά, όπως ξύλο, κεραμίδι, πλαστικό και έχουν διάφορα σχήματα, ανάλογα με τις ειδικές ανάγκες φωλιάσματος και ζωής των συγκεκριμένων ειδών. Όπου χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος των τεχνητών φωλιών, ο πληθυσμός των πουλιών αυξήθηκε, καθώς προσέφερε τις κατάλληλες συνθήκες για φώλιασμα, σιγουριά και προστασία από τους θηρευτές του. Η μέθοδος χρησιμοποιείται σε διάφορες χώρες, όπως η Αγγλία και η Γερμανία, όπου εδώ και δεκάδες χρόνια έχουν τοποθετηθεί εκατομμύρια τεχνητές φωλιές σε δάση και καλλιέργειες.
Στην Ισπανία, οι τεχνητές φωλιές υπολογίζονται γύρω στο εκατομμύριο.
Στην Ιταλία, η τοποθέτηση τεχνητών φωλεών άρχισε από το 1964, ενώ στη χώρα μας η προσπάθεια ξεκίνησε τα τελευταία χρόνια από την Ορνιθολογική Εταιρεία.
Τα είδη που φωλιάζουν σε τεχνητές φωλιές στην Ευρώπη είναι περισσότερα από είκοσι. Το μεγαλύτερο ποσοστό φωλιάσματος έχουν: ο Καλόγερος, ο Σταφιδοτσιροβάκος, ο Κοκκινούρης, ο Κοκκινολαίμης, ο Σπίνος, ο Τρυποφράχτης, ο Φλώρος, η Ελατοπαπαδίτσα, η Γαλαζοπαπαδίτσα, η Καρδερίνα και ο Μακρονούρης. Έχει αποδειχθεί ότι οι πληθυσμοί των εντομοφάγων πουλιών που καταλαμβάνουν τις τεχνητές φωλιές τρέφονται με έντομα βλαπτικά για τον άνθρωπο. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των Δρυοκολαπτών, που τρέφονται με βλαβερά ξυλοφάγα έντομα.
Η τεχνητή φωλιά πρέπει να στερεώνεται πάνω στο δέντρο με μικρά καρφιά και να δένεται με σύρμα, ιδιαίτερα αν το δέντρο είναι μικρού μεγέθους. Το να κινείται ελαφρά η φωλιά από τον αέρα, μετά την τοποθέτηση, δεν αποτελεί πρόβλημα γιατί και στη φύση πολλές φωλιές βρίσκονται σε μέρη που δεν είναι πάντοτε σταθερά. Είναι όμως αναγκαίο η τρύπα της εισόδου να μη βρίσκεται ποτέ προς τα πάνω για να μην μπαίνει το νερό της βροχής, πράγμα που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ζημιές στη φωλιά και στους νεοσσούς. Η τρύπα της εισόδου καλύτερα είναι να βλέπει προς το νότο και σε καμιά περίπτωση προς το βορρά, για να προφυλάσσεται από τους ανέμους. Το ύψος που θα τοποθετηθεί η τεχνητή φωλιά διαφέρει, ανάλογα με το περιβάλλον και το είδος που θέλουμε να φωλιάσει εκεί. Γενικά όμως, οι τεχνητές φωλιές για τα Στρουθιόμορφα τοποθετούνται σε ύψος 3,5 μέτρων.
Μπορούν όμως να τοποθετηθούν και ψηλότερα, γιατί έτσι δεν υπάρχει κίνδυνος να κλαπούν τα αβγά, ενώ βοηθούνται περισσότερο να φωλιάσουν εκεί οι Παπαδίτσες, που ζουν στα πιο ψηλά σημεία του δέντρου. Οι τεχνητές φωλιές τοποθετούνται συνήθως μέχρι τον Φεβρουάριο, είναι όμως καλύτερα να τοποθετούνται από το Νοέμβριο, γιατί αρκετά πουλιά συχνάζουν με ευχαρίστηση σε αυτές τις κρύες νύχτες του χειμώνα. Άλλωστε, έτσι αυξάνονται και οι πιθανότητες επιτυχίας κατά την αναπαραγωγική περίοδο. Τέλος, είναι προτιμότερο να υπάρχει μικρό αριθμός τεχνητών φωλιών στις περιοχές που διαθέτουν πολλές φυσικές τοποθεσίες και τα πουλιά μπορούν να φωλιάσουν από μόνα τους.
Καλό δε είναι, η μία φωλιά να απέχει περίπου 50 μέτρα από την άλλη, για να μη συμπίπτουν οι επικράτειες των πουλιών. Ακόμη και στο μικρότερο κήπο και σε ένα μικρό μπαλκόνι ή περβάζι παραθύρου, θα δούμε να κάθονται Σπουργίτια, Ψαρόνια και Δεκαοχτούρες.
Μπορείτε να δώσετε χαρά στα πουλιά και στον εαυτό σας εάν βάλετε λίγο φαγητό σ` αυτά που σας επισκέπτονται. Θα έχετε σίγουρα παρατηρήσει, κατά τη διάρκεια του χειμώνα, πολλά πουλιά να φουσκώνουν τα φτερά τους και να γίνονται σαν μικρές μπαλίτσες. Αυτό το κάνουν για να "φυλακίσουν" ένα στρώμα θερμού αέρα στο σώμα τους, με στόχο να χάσουν όσο το δυνατό λιγότερη θερμότητα. Για να διατηρήσουν τη θερμοκρασία τους σταθερή, τα πουλιά παίρνουν την απαιτούμενη ενέργεια απο το μεταβολισμό της τροφής τους, η οποία αυτή την εποχή θα πρέπει να υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες. Όλοι όμως γνωρίζουμε ότι τις κρύες εποχές δεν υπάρχουν σε μεγάλες ποσότητες έντομα, νύμφες, σκουλίκια, με αποτέλεσμα πολλά εντομοφάγα πουλιά να τρώνε ακόμη και φρούτα του δάσους για να συμπληρώσουν τη διατροφή τους. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα πολλά πουλιά πεθαίνουν από την πείνα. Έτσι, όταν βρουν ταΐστρα σε κάποιο κήπο, είναι σαν να προσκαλούνται σε ένα "πλούσιο φαγοπότι". Πέφτουν πάνω της με μεγάλο ενθουσιασμό, αφήνοντας κατά μέρος τους ενδοιασμούς και τους φόβους που θα είχαν σε άλλες εποχές.
Οι ταΐστρες βοηθούν πολύ τα πουλιά τη χειμωνιάτικη περίοδο να ξεπεράσουν αυτή τη δύσκολη εποχή. Η τροφή πάνω στις ταΐστρες πρέπει να έχει μεγάλη ποικιλία, αν θέλουμε να τραβήξουμε την προσοχή όσο το δυνατόν περισσότερων εντομοφάγων και σποροφάγων ειδών. Οι ταΐστρες πρέπει να είναι γεμάτες μόνο τη χειμερινή περίοδο και ειδικά τους μήνες Νοέμβριο, Δεκέμβριο, Ιανουάριο και Φεβρουάριο, γιατί τα πουλιά τους υπόλοιπους μήνες βρίσκουν εύκολα την τροφή τους στη φύση. Καλό δε είναι να τοποθετούνται 2-3 μέτρα μακριά από τους θάμνους, έτσι ώστε τα πουλιά που είναι κρυμμένα μέσα σ` αυτούς να μπορούν να παρατηρούν το γύρω περιβάλλον πριν βγουν για φαγητό. Τα πουλιά που συνήθως επισκέπτονται τις ταΐστρες είναι: η Γαλαζοπαπαδίτσα, ο Καλόγερος, ο Κλειδωνάς, η Καρδερίνα, ο Σπίνος, ο Μαυροτσιροβάκος, ο Κοκκινολαίμης, ο Τρυποφράχτης, ο Σπουργίτης, η Δεκαοχτούρα, ο Φλώρος κ.ά.
Για τις ταΐστρες μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα υπολείμματα της κουζίνας, όπως κομμάτια ψωμιού, υπολείμματα γλυκών, ενώ πρέπει να αποκλείσουμε από τη διατροφή των πουλιών τις πολύ αλμυρές τροφές. Στις ταΐστρες, τέλος, μπορούμε να αφήσουμε μήλα, αχλάδια και άλλα φρούτα.
Μοναδικές εμπειρίες και στιγμές μπορείτε να ζήσετε και εσείς με την τοποθέτηση μίας τεχνητής φωλιάς στον κήπο σας.
Εγώ σας δείχνω τη έχω φτιάξει με πρόχειρα κομμάτια ξύλου που βρήκα μπροστά μου !! Ήθελα να συνδυάσω φωλιά & ταΐστρα μαζί σε μια κατασκευή. Αντί μιας όμως φωλιάς βρήκα τον τρόπο και της έκανα 2 της φωλιές !!! Μου πήρε 3-4 ώρες για το παρακάτω αποτέλεσμα που δεν είναι το τελικό !!
Για ταΐστρα έχω φτιάξει και αυτή εδώ την κατασκευή από μπουκάλι νερού & 2 ξύλινες κουτάλες !!
Και πάμε να δούμε και 2 καταπληκτικές φωλιές του φίλου Γιώργο Κ. από της φυλακές Αλικαρνασσού της οποίες μου έκανε δώρο !!!!
Στην μια από της δυο αυτές φωλιές πριν 3 μέρες γεννήθηκαν τέσσερα μωρά από τα εξωτικά μου πουλιά (shaft tails finsh)
Οι ευτυχής γονείς !!!
Δοκιμάστε να φτιάξετε και εσείς της δικές σας φωλιές, και σίγουρα κάποια στιγμή θα δείτε και τους πρώτους μικρούς φτερωτούς ενοίκους σας στην αυλή σας !!!
βρείτε μας και στο facebook