Η ποικιλία των τρυπανιών είναι πραγματικά τεράστια. Αλλά μόνο με το κατάλληλο για το συγκεκριμένο υλικό τρυπάνι θα μπορέσετε να ανοίξετε σωστά τις τρύπες που θέλετε.
Από τη λίθινη εποχή ακόμα, ο άνθρωπος χρησιμοποιούσε πρωτόγονα τρυπάνια για να τρυπήσει πέτρες, κόκκαλα ή άλλα υλικά. Σήμερα παρόμοιες εργασίες, αν και πιο απαιτητικές, διεκπεραιώνονται ασύγκριτα πιο εύκολα και πιο γρήγορα χάρη στα σύγχρονα ηλεκτρικά εργαλεία. Συχνά ανοίγονται τρύπες σε τοίχους για να κρεμαστεί ένα κάδρο ή να στηριχτεί κάποιο ράφι και, ακόμα συχνότερα, οι ερασιτέχνες μάστορες ανοίγουν τρύπες, για τις κατασκευές ή τις επισκευές που κάνουν, σε ξύλο, σε μέταλλα ή σε πλαστικά υλικά.
Σε κάθε περίπτωση, για μία καθαρή και σωστή διάτρηση απαιτείται όχι μόνο το αναγκαίο δράπανο αλλά και το κατάλληλο για το υλικό τρυπάνι. Ποιο τρυπάνι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σε κάθε εργασία θα το βρείτε παρακάτω.
Τα τρυπάνια παρουσιάζονται ταξινομημένα με βάση τις διάφορες χρήσεις: διάτρηση τοίχου, διάτρηση μετάλλων, διατρήσεις ξύλων και πλαστικών. Ορισμένες διαφοροποιήσεις ως προς τον τύπο τρυπανιών προκύπτουν και ανάλογα με τη διάμετρο της τρύπας. Υπάρχουν για παράδειγμα ειδικά τρυπάνια για τις τρύπες μεγάλης διαμέτρου σε ξύλα.
Προσοχή στην ποιότητα
Ένας αρχάριος δύσκολα θα μπορέσει να αξιολογήσει την ποιότητα ενός τρυπανιού. Όμως και από την τιμή, μπορεί κανείς να κρίνει πάνω κάτω αν πρόκειται για κάποιο φθηνό τρυπάνι με όχι ομαλή περιστροφή και με μικρή διάρκεια ζωής. Το σπιράλ στα απλά τρυπάνια έχει μορφοποιηθεί με τη συμπίεση εν θερμώ μιας χαλύβδινης βέργας. Στα ποιοτικά τρυπάνια, αντίθετα, το σπιράλ διαμορφώνεται με την αφαίρεση υλικού με φρεζάρισμα, κάτι που αναγνωρίζεται από τις κοφτερές ακμές του σπειρώματος. Τα φρεζαρισμένα τρυπάνια προσφέρουν ταχύτερη πρόοδο της εργασίας και μεγαλύτερη ακρίβεια διάτρησης, σε μέταλλα, σε πλαστικά και σε ξύλα. Στα τρυπάνια που προορίζονται για κρουστικά δράπανα, ιδιαίτερη σημασία έχει η επεξεργασία σκληρομετάλλου της μύτης.
Αγοράστε (μόνο) αυτό που χρειάζεστε
Η αγορά τρυπανιού είναι και ζήτημα αξιοπιστίας. Τα οικονομικά σετ που βρίσκετε σε χρωματοπωλεία, καταστήματα δομικών υλικών και στις εκπτώσεις, πολλές φορές δεν αξίζουν τα λεφτά τους. Η διάρκεια ζωής αυτών των τρυπανιών είναι μικρή. Το μοναδικό πλεονέκτημα που προσφέρουν είναι ότι έχετε στη διάθεσή σας μία μεγαλύτερη σειρά τρυπανιών διαφόρων διαμέτρων. Καλύτερα είναι όμως να αγοράζετε τα τρυπάνια μεμονωμένα, ανάλογα με τις ανάγκες σας και να δίνετε λίγα παραπάνω χρήματα, προκειμένου να αποκτήσετε ποιοτικά, επώνυμα τρυπάνια.
Μια ματιά στο στέλεχος
Το στέλεχος, το πάνω μέρος δηλαδή του κορμού που πιάνεται στο τσοκ, έχει κατά κανόνα σχήμα κυλινδρικό. Ορισμένοι τύποι προοριζόμενοι για δυσκολότερες διατρήσεις, έχουν στέλεχος τετραγωνισμένο ή εξαγωνικό για να πιάνονται στο τσοκ των αντίστοιχων εργαλείων με μεγαλύτερη σιγουριά.
Στα μεγαλύτερα τρυπάνια θα πρέπει να προσέξετε και το αν χωράει το στέλεχος στο άνοιγμα του τσοκ. Μερικά τρυπάνια με χοντρό κορμό έχουν φρεζαρισμένο, λεπτότερο το πάνω μέρος, για να μπορούν να προσαρμόζονται και σε εργαλεία με μικρότερο τσοκ. Τα τρυπάνια για τα κρουστικά δράπανα έχουν στελέχη ειδικά διαμορφωμένα, όπως π.χ. SDS-plus, SDS-Max ή μεγάλο κώνο. Είναι κατάλληλα βέβαια μόνο για τα εργαλεία που διαθέτουν την αντίστοιχη υποδοχή. Στα εργαλεία μπαταρίας οι κατασκευαστές προτιμούν συνήθως την εξάγωνη υποδοχή ¼” που επιτρέπει και τη συγκράτηση του τρυπανιού που υπάρχει στην πίσω άκρη της κατσαβιδόλαμας.
Τρυπάνια για τοίχους
Για τα τρυπήματα σε τοίχους, δάπεδα και οροφές, μπορούν να εφαρμοστούν διάφορες μέθοδοι, ανάλογα πάντα με το υλικό και χρησιμοποιώντας τα ανάλογα τρυπάνια. Κατά την κρουστική διάτρηση σκληρού συμπαγούς υλικού, η ενισχυμένη μύτη σκληρομετάλλου θρυμματίζει το υλικό και τα αποτρυπανίσματα απομακρύνονται από την τρύπα με τη βοήθεια της σπείρας.
Η διάτρηση με περιστροφική λειτουργία, χωρίς κρούση, εφαρμόζεται σε όλα τα πορώδη δομικά υλικά και τα διάτρητα τούβλα. Γι’ αυτές τις εργασίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν και τα κοινά τρυπάνια για πέτρες και μπετόν. Αν και τα καλής ποιότητας τρυπάνια πολλαπλών χρήσεων εξασφαλίζουν ταχύτερη πρόοδο της εργασίας στις διατρήσεις χωρίς κρούση.
Για τα μεγαλύτερα ανοίγματα σε τοίχους, π.χ. για κουτιά πριζών και διακοπτών, χρησιμοποιούνται οι ποτηροκορώνες, οι οποίες υπάρχουν σε εκδόσεις για κρουστική λειτουργία, όπως και για διάτρηση χωρίς κρούση.
Τρυπάνια για μέταλλα και πλαστικά υλικά
Για το τρύπημα μετάλλων χρησιμοποιούνται κυρίως σπιράλ τρυπάνια. Τα τρυπάνια από χάλυβες υψηλής απόδοσης (HSS) είναι κατάλληλα για σίδηρο, κοινούς χάλυβες και μέταλλα ΝΕ (μη σιδηρούχα). Οι ανοξείδωτοι χάλυβες απαιτούν συνήθως τρυπάνια από ειδικά κράματα και που έχουν τροχιστεί με συγκεκριμένο τρόπο. Η επιλογή της ιδανικής γωνίας μύτης στα τρυπάνια για μέταλλα αποτελεί «επιστήμη» για τους επαγγελματίες. Οι ερασιτέχνες μπορούν πάντως να έχουν καλά αποτελέσματα και με την τυπική γωνία των νέων τρυπανιών.
Επειδή τα πλαστικά υλικά είναι συνήθως κακοί αγωγοί της θερμότητας, καλό είναι για τις εργασίες σ’ αυτά τα υλικά να χρησιμοποιούνται τρυπάνια με μεγαλύτερη γωνία μύτης, λιγότερο αιχμηρά δηλαδή. Σημαντικό είναι επίσης το τρύπημα να γίνεται σε χαμηλές στροφές και, αν χρειαστεί, να ψύχεται το υλικό με νερό. Στα μέταλλα, η ψύξη π.χ. με λίγες σταγόνες λαδιού, βοηθά στην αύξηση της διάρκειας ζωής του τρυπανιού.
Ένα πρόβλημα στη διάτρηση των λείων μεταλλικών επιφανειών είναι το γλίστρημα του τρυπανιού, που μπορεί να αφήσει άσχημα ίχνη στην επιφάνεια. Για να αποφύγει κάτι τέτοιο, ο σωστός μάστορας ποντάρει προηγουμένως το σημείο διάτρησης με μεταλλική πόντα.
Τρυπάνια για ξύλο και παράγωγα ξύλου
Στα ξύλα και στα παράγωγα ξύλου χρησιμοποιούνται διάφορα τρυπάνια, ανάλογα με τη διάμετρο της τρύπας που πρόκειται να ανοιχτεί. Το σπιράλ ξυλοτρύπανο με μύτη κεντραρίσματος, πλευρικές κόψεις και σπείρωμα είναι το κλασικό τρυπάνι για μικρές και μεσαίες διαμέτρους. Τα επίπεδα ξυλοτρύπανα χρησιμοποιούνται πολύ συχνά για μεγαλύτερες τρύπες, προσφέρουν όμως σχετικά περιορισμένη ακρίβεια στη διάτρηση.
Πολύ καλύτερα αποτελέσματα δίνουν τα τρυπάνια τύπου Forstner.
Με τις περιμετρικές ημικυκλικές λάμες ανοίγουν με μεγάλη ακρίβεια απόλυτα στρογγυλές τρύπες. Τα τρυπάνια αυτά τα καταφέρνουν καλά και σε διατρήσεις που φτάνουν μέχρι τις ακμές της ξυλόπλακας. Τέτοιου τύπου τρυπάνια με κοπίδια σκληρομετάλλου ανοίγουν τρύπες με μεγάλη ακρίβεια σε μελαμίνες και άλλες επενδεδυμένες ή πλαστικοποιημένες ξυλόπλακες.
Και τα δύο αυτά είδη, όπως και τα τρυπάνια για τους χωνευτούς μεντεσέδες, προορίζονται κυρίως για ρηχές, τυφλές τρύπες.
Σε βαθύτερα τρυπήματα θα πρέπει κάθε τόσο να απομακρύνονται τα ξύσματα.
Βαθιές τρύπες σε καδρόνια και δοκάρια ανοίγονται με πολύ μακριά τρυπάνια, όπως τα λεγόμενα φιδοτρύπανα. Έχουν «αυτοβυθιζόμενη» μύτη και σπείρωμα με τροχισμένες κόψεις, και εξασφαλίζουν γρήγορο τρύπημα, υψηλή ακρίβεια και συνεχή απομάκρυνση των ξυσμάτων από την τρύπα.
Πηγή : mastoremata.gr
Βρείτε μας και στο facebook
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου